کبالت یک عنصر شیمایی با نماد co است و به صورت ترکیبات شیمیایی در پوسته زمین یافت می‌شود. این عنصر یک فلز سخت به رنگ خاکستری-نقره‌ای است. درمورد چگونگی این فلز جذاب و کارآمد باید بگوییم که عنصر کبالت در نتیجه استخراج مس و نیکل و به عنوان یکی از محصولات جانبی این دو فلز، تولید می‌شود.
کبالت چگونه و توسط چه کسی کشف شد؟
در میان سال‌های ۱۷۳۰ تا ۱۷۳۷ شخصی به نام جورج برند، این فلز چندکاره را کشف کرد. معدنچیان در آن زمان، این فلز را به عنوان کوبولد نام گذاری کردند و در حدود سال ۱۷۵۳ به عنوان یک فلز جدید و با عنوان کبالت شناخته شد. سرانجام در کشور نوروژ، این فلز توسط بنجامین وگنر به عرصه تولید جهانی رسید.
در حال حاضر، جمهوری دموکراتیک کنگو ۶۳٪ از کبالت مصرفی جهان را تامین می‌کند.
به علاوه، در این راستا نباید از نقش مهم کبالت حتی در ۳ هزار سال قبل از میلاد غافل بمانیم! چرا که در آن زمان نیز، کبالت یکی از عناصر مهم در ساخت گردنبندها و مجسمه‌های ایرانی و مصری به شمار می‌آمد و بسیاری از آنها در محفظه‌هایی شیشه‌ای از ویرانه‌های پمپئی و همچنین در اوایل سلسه تانگ در چین به جا مانده اند.
نقش اصلی فلزات کبالت چیست؟
رنگدانه‌های کبالت به جواهرات، شیشه، سرامیک و جوهر، رنگ آبی خاص و متمایزی می‌بخشد اما ویژگی عنصر کبالت تنها به این موضوع ختم نمی‌شود چرا که یکی دیگر از کابردهای اصلی آن در ساخت آلیاژهای مغناطیسی و باتری‌های لیتیوم یونی است اما این به چه معنا است و چه کابردی دارد؟
آلیاژهای مغناطیسی، فلزهایی هستند که در میدان‌های مغناطیسی موجب حرکت و تولید نیرو می‌شوند. به کار رفتن فلز کبالت در این نوع از آلیاژها، آنها را در برابر سایش و هرگونه آسیب مقاوم می‌کند.
و اما درمورد باتری‌های لیتیوم یونی باید بگوییم که این باتری‌ها در وسایل اکترونیکی قابل حمل مورد استفاده قرار می‌گیرند و از عنصر کبالت نیز برای پایدار نمودن کاتد باتری‌های لیتیوم یونی استفاده می‌گردد. کاتد، به مواد داخل باتری گفته می‌شود و میزان ولتاژ بالای آنها به ذخیره کردن لیتیوم در هنگام شارژ کمک می‌کند.
و اما یکی دیگر از موارد مهم استفاده از عنصر کبالت، به کار بردن آن به عنوان کاتالیزور در صنعت نفت و مصارف شیمیایی است. کاتالیزور یا کاتالیست نیز وسیله‌ای برای کاهش آلاینده‌های خودرو است.
دیگر کاربردهای جانبی عنصر کبالت چیست؟
نکته جالب درمورد فلز کبالت این است به صورت غیرآلی و به عنوان ریزمغدی قارچ‌ها و باکتری‌ها نیز، مورد استفاده قرار می‌گیرد.
به علاوه، به غیر از دو مورد مهم یاد شده، از عنصر کبالت در مواردی مانند آبکاری‌های الکتریکی، فولادسازی، عامل خشک کننده رنگ‌ها، قطعات توربین و تولید اشعه گاما، استفاده می‌شود.
نکته جالب دیگر درمورد کاربردهای جانبی فلز کبالت این است که یکی از عناصر سازنده ویتامین B12 به شمار می‌آید و بنابراین می‌توان گفت که از فلز کبالت به عنوان یک عنصر زیستی نیز، استفاده به عمل می‌آید.
